Patron Szkoły Podstawowej nr 20 w Lublinie - JAROSŁAW DĄBROWSKI
Jarosław Dąbrowski urodził się 12 lub 13 listopada 1836 r. w Żytomierzu na Ukrainie. Wzrastał w umiłowaniu wszystkiego, co polskie, co narodowe. W 1845 r. wstąpił do szkoły kadetów w Brześciu. Z ośmioletniego pobytu Jarosława w szkole kadetów najsilniejszym, lecz zarazem najboleśniejszym przeżyciem była wizytacja szkoły przeprowadzona przez samego cara Mikołaja I. Jeszcze w szkole budził się w nim bunt przeciwko caratowi, tam już wstąpił do tajnej organizacji, której długie nieraz zebrania przesycone były piękną poezją Mickiewicza.
Po ukończeniu szkoły kadetów wyjeżdża Dąbrowski do Petersburga do dwuletniej szkoły oficerskiej, gdzie uzupełnia i pogłębia swą wiedzę wojskową. Następnie zostaje przeniesiony służbowo na Kaukaz, gdzie od wielu lat trwały walki między góralami kaukaskimi, broniącymi swoich praw do wolności a wojskami carskimi. Czas wolny spędza na dyskusjach w ścisłym gronie zaufanych przyjaciół i na czytaniu.
Gdy po czterech latach wraca Dąbrowski do Petersburga i zdaje konkursowy egzamin do Akademii Sztabu Generalnego, jest już całą duszą rewolucjonistą. Należy do koła oficerskiego. Akademię ukończył jako jeden z pierwszych uczniów w stopniu kapitana sztabu generalnego.
W 1862 r. – mając 25 lat, zostaje wysłany do Warszawy. Tam działa wśród „Czerwonych” czyli rewolucyjnego odłamu spiskowców przygotowujących powstanie. Dążyli oni do uwolnienia narodu polskiego od carskiej niewoli. Dąbrowski wstępuje do Centralnego Komitetu Narodowego a wkrótce zostaje rewolucyjnym naczelnikiem miasta. Organizuje spisek wśród polskich i rosyjskich oficerów garnizonu warszawskiego.
Niestety władze carskie zaczęły domyślać się roli, jaką spełnia Dąbrowski w spiskach przeciwko ich panowaniu. Został on aresztowany zanim powstanie wybuchło. Po aresztowaniu, Dąbrowskiego odwieziono na Plac Saski, a wkrótce przetransportowano do Cytadeli. W więziennej celi powstawały dalsze plany powstania zbrojnego.
W chwili wybuchu powstania Jarosław postanawia za wszelką cenę wydostać się z murów więziennych. Żadna z prób ucieczki z X pawilonu nie powiodła się. Zbliżał się dzień zesłania Jarosława na Sybir. W czasie podróży na Sybir Jarosław uciekł, w 1865 r. osiedlił się w Paryżu i z tym miastem łączą się nierozerwalnie dalsze jego dzieje.
W 1870 r. wybuchła wojna francusko-pruska, w której armia francuska ponosiła same porażki. Jarosław proponował stworzenie oddziałów polskich lecz jego propozycje zostały odrzucone przez Rząd Obrony Narodowej, który ostatecznie zawarł pokój z Prusakami i wydał Paryż wrogowi.
Lud Paryża nie zaprzestał walki, 18 marca ogłoszono Komunę – pierwszy robotniczy rząd w Europie. Rada Komuny stała się naczelną władzą rewolucyjnego Paryża. Jarosław przystąpił do Komuny, odpowiadało to bowiem jego przekonaniom. Stojąc w szeregach Gwardii chciał walczyć o wyzwolenie wszystkich uciskanych narodów, a tym samym o wolność swojego narodu.
2 kwietnia rozpoczęły się regularne ataki na oddziały gwardii Komuny. Dąbrowskiemu powierzono najbardziej zagrożony odcinek walki. Komuna powołała Dąbrowskiego na dowódcę I Armii działającej na prawym brzegu Sekwany, a 28 kwietnia 1871 r. Komitet Ocalenia Publicznego powierzył mu dowództwo obrony Paryża. Mimo wysiłków Jarosława i poświęcenia komunardów, siły Komuny słabły.
Dąbrowski dowodził walkami na barykadzie przy ulicy Myrrha (Mirra) i tam otrzymał śmiertelny postrzał. Umiera 23.V.1871 r. Ostatnie jego słowa brzmiały: „Życie moje nic nie znaczy. Myślcie tylko o uratowaniu Republiki”.
opracowała: Agnieszka Borzemska-Gospodarek, nauczyciel historii
